تنظیم هیجانات

• هیجان ها و نقش تنظیم هیجان در روانشناسی

• هیجانها یکي از ابعاد اساسي وجود انسان را تشکیل مي دهند. نقش هیجان ها در زندگي ما چنان برجسته و چشمگیر است که تصور نبود آنها ممکن نیست. دنیاي رنگارنگ ما بدون هیجان دچار بي رنگي خواهد بود، یک بي رنگي ملال آور، مانند این که در یک کشتي ساکن، بي هدف و بدون انگیزه اي براي فعالیت، این طرف و آن طرف برویم .این هیجانات در واقع در خدمت بقاء فردي و بقاء نوعي هستند و نبود آنها مي تواند موجودیت فردي و اجتماعي فرد را در معرض خطر قراردهد.

• بدین ترتیب، امکان تصور انسان بدون هیجان وجود ندارد. انسان بدون هیجان نه تنها موجودي شبیه به زامبي خواهد بود، بلکه توان زیستي آن به شدت پایان خواهدیافت.

• تشخیص انواع هیجان ها در نظریه ويلهلم وونت براساس سه بُعد صورت پذیرفته است: 

• خوشآیند/ ناخوشآیند، آرامیدگي/ تنش و آرام/ برانگیخته

• انواع هیجان  در دو مقوله تقسیم بندي شده اند:

• دسته اول، هیجانهایي که با رفتارهاي روي آوردي، دلبستگي و تمایل همراه است؛ دسته دوم، شامل هیجانهایي است که در قالب رفتارهاي اجتنابي، کنار کشیدن و فرار ظاهر مي شوند. از این دیدگاه هیجان نوعي آمادگي براي عمل» است و لذا مي توان آن را در قالب هیجانهاي مثبت (خوشایند) مانند شادي و وهیجان هاي منفي (ناخوشایند) مانند غم، خشم و... طبقه بندي کرد. آنها هم چنین حالت برانگیختگي و جاذب بودن را از جنبه خوشایندي-ناخوشایندي هیجانها قابل تفکیک مي دانند و معتقدند هیجانهاي مثبت و منفی هردو ميتوانند دروسط محورهاي بر انگیختگي و جاذبه بودن مشاهده شوند.

• بنابراین مي توان هیجانات را به ساده یا بنیادي و پیچیده یا سطح بالا نیز تقسیم کرد. هیجاناتي مثل خشم و ترس هیجانات ساده و هیجاناتي مثل عشق و پشیماني از هیجانات پیچیده محسوب مي شوند.

• تنظیم هیجان یک فرآیند متمرکز بر هدف است. به این معني که افراد براي رسیدن به اهداف مهم، اغلب نیاز به تنظیم هیجانهاي خود دارند. به عنوان مثال، افراد به مقابله با هیجان هاي منفي جهت حفظ روابط با دیگران و تمرکز بر فعالیتهاي مهم روزانه خود نیاز دارند.
  
  شکست در تنظیم هیجان اغلب منجر به شکست در خودکنترلي ميشود. تنظیم هیجان فرآیندي است که از طریق آن افراد تحت تأثیر هیجان ها(مخصوصاً زمان و چگونگي آن هیجان ها) و چگونگي ابراز و تجربه ي آن هیجان ها قرار مي گیرند.

  تنظیم هیجان شامل چهار مفهوم است: 
  - آگاهي و فهم از هیجان ها،
  - پذیرش هیجان ها،
  - توانایي براي کنترل رفتارهاي تکانشي و رفتار نمودن براساس اهداف مورد نظر، زماني که هیجان هاي منفي اتفاق مي افتند،
  - توانایي براي استفاده از راهبردهاي تنظیم کننده ي هیجان (از نظر موقعیتي مناسب) و انعطاف پذیري در تعدیل پاسخهاي هیجاني بر اساس اهداف فردي و تقاضاهاي موقعیتي.
  ♦ چنانچه در نظم بخشی و مدیریت هیجاناتتان مشکل دارید با یک متخصص روانشناسی صحبت کنید.